Protekla subota, odnosno 18. novembar 2023. godine bio je (i ostat će) značajan datum za Grad Visoko. Prijeratna robna kuća VEMA ponovno je zablistala u novom ruhu. Investitor gdin Osman Suša je ovu prijeratnu ljepoticu transformirao u moderni tržni centar, u sklopu kojeg se nalazi hotel, ugostiteljski i komercijalni objekti, ali i mnoštvo sadržaja rekreativno-zabavnog i edukativnog karaktera.

Protekla subota, tj. 18. novembar 2023. godine bio je (i ostat će) značajan datum i za astronomiju u Bosni i Hercegovini. Naime, vizionarski orijentiran investitor (aka gdin Osman Suša) je na vrhu novog modernog tržnog centra instalirao i novu (ujedno i prvu poslijeratnu) astronomsku opservatoriju u Bosni i Hercegovini. Uslijed čega ovaj stari/novi tržni centar ne odiše samo luksuznim interijerom, već i futurističkim notama. Zvaničnom otvorenju Astronomske opservatorije VEMA Visoko, prisustvovao je cjelokupni AD Orion konsultantski tim. U terminu od 10.00 h pa sve do 21.00 h, gotovo 2000 ljudi je prošetalo atriumom opservatorije, a zahvaljujući povoljnim vremenskim prilikama i prvi put u životu kroz teleskop pogledalo kratere našeg prirodnog satelita aka Mjeseca.

Već tokom inicijalne faze rekonstrukcije prijeratne robne kuće VEMA, odlučeno je da se na terasu budućeg impozantnog objekta postavi kupola s teleskopom. Cjelokupni proces nabavke i montaže teleskopa izvršio je konsultantski tim eksperata iz AD Orion, koji su sa gospodinom Sušom bili u neformalnoj saradnji već posljednjih nekoliko godina, tj. još od začetka ideje projekta konstrukcije nove astronomske opservatorije. U decembru 2022. godine, zvanično je potpisan memorandum o saradnji između firme Suša d.o.o. i Udruženja AD Orion, slijedom čega će se sve astronomske aktivnosti u novootvorenoj opservatoriji odvijati uz asistenciju i konsultacije tima eksperata/tica iz AD Orion.

Tokom proteklih mjeseci konsultanti/ce iz AD Orion su stupili u kontakt sa njemačkom firmom Astroshop.eu kod koje je naručen teleskop sa popratnom opremom prema utvrđenim specifikacijama, te je izabran teleskop reflektor američke firme MEADE. (Teleskop ima prečnik 35,5 cm, fokusno rastojanje od 284,5 cm. Maksimalno korisno uvećanje teleskopa je 710 puta.) Teleskop je u Visoko stigao sredinom augusta, kada je najprije uslijedila mehanička montaža, a zatim podešavanje motori koji rotiraju kupolu i pomjeraju slajd kroz kojim se posmatra nebo. Cjelokupno istraživanje tržišta, preuzimanje i montažu teleskopa je obavila ekipa iz AD Orion, odnosno eksperti Jasmin Dolamić i Armin Hujić na čelu sa Muhamedom Muminovićem.

Lokacija novootvorene astronomske opservatorije je u samom srcu (centru) Visokog, gdje je prisutna nemala količina “svjetlosnog zagađenja” koja, zajedno sa nestabilnim meteorološkim uvjetima, donekle otežava eksploataciju teleskopa. Što znači da će organizacija i formiranje preciznog rasporeda astronomskih posmatranja predstavljati svojevrstan izazov. Stoga će astronomska posmatranja, kao i do sada biti organizirana i oglašena u “last minute” maniru.

Nasreću, svjetlosno zagađenje i nestabilni meteorološki uvjeti ne predstavljaju izazov po pitanju ostalih aktivnosti edukacije i popularizacije astronomije putem poredavanja, radionica, konferencija, konvencija, izložbi isl., čiji će detaljan i program uskoro biti zvanično objavljen. Trenutno je novootvorena astronomska opservatorija VEMA za obilazak i razgledanje otvorena srijedom i subotom u terminu od 19.00 do 21.00 h.