Život na Plutonu
Serija članaka portala Space.com pod nazivom Living on Other Planets: What It Would Be Like donosi viziju onoga što će dočekati astronaute kada jednog dana kroče na neistražena tla nebeskih objekata Sunčevog sistema. Tekst koji slijedi je slobodni i dopunjeni prijevod članka What It Would Be Like to Live on Pluto.
Godine 2006. Pluton je reklasifikovan kao patuljasta planeta, čime je je izgubio svoj status devete planete Sunčevog sistema. Ovaj potez je izazvao dosta kontroverzi i debata. Bez obzira da li vjerujete da Pluton i dalje treba smatrati punopravnom planetom ili ne – jedno je sigurno; objekat je toliko udaljen od Zemlje, da mi još uvijek nemamo potpunu sliku o tome kako bi bilo da tamo živite. Sonda New Horizons je prva svemirska letjelica koja je posjetila Pluton, kada je 14. jula 2015. godine napravila blisko prolijetanje pored patuljaste planete. Ipak postoje neke pretpostavke koje su bile dostupne i prije New Horizons posjete ovom objektu. Ako bi živjeli na Plutonu, upravo sada, trebalo bi oko 4.5 sata da vaša poruka na društvenim mrežama dođe kući. Ali tačna količina vremena mogla bi se značajno razlikovati tokom čitave Plutonove godine, koja traje 248 zemaljskih godina. Pluton putuje duž visoko eliptične orbite koja ga dovodi unutar Neptunove orbite već 20 godina, pa tokom ovog vremena, kada je Pluton najbliži Zemlji, poruka poslana kući bi putovala oko četiri sata. Ali kada je Pluton najudaljeniji od Zemlje, ta poruka bi putovala više od 6.5 sati prije nego što bi stigla do odredišta. Zamislite samo, na prvu reakciju na vašu najnoviju objavu na društvenim mrežama, na Plutonu biste čekali preko 13 sati. Dovoljno vremena da odgledate kompletnu Matrix trilogiju i još pojedete nešto u međuvremenu.
U zavisnosti od toga gde je u orbiti, na Plutonu možete očekivati temperaturu koja varira od -223 °C do -233 °C. Ovaj relativno mali pomak temperature može utjecati na atmosferu patuljaste planete. Kada je Pluton bliži Suncu, led na površini se sublimira (transformiše se iz čvrstog u gasovito stanje), stvarajući slabu atmosferu. Računarski modeli ukazuju na to da ova atmosfera omogućava atmosferske vjetrove od 362 km/h i površinski pritisak koji trenutno iznosi oko 3 mikrobara (površinski pritisak Zemlje je 1 bar), mada je nepoznato kakve vremenske karakteristike ima Pluton. Pretpostavlja se da Plutonova atmosfera praktično nestane kada je planeta najdalje od Sunca, a atmosferski gasovi prelaze u led. Inače, fotografije svemirskog teleskopa Hubble pokazuju da površina Plutona ima velike razlike u osvijetljenosti, što ukazuje na različit pejzaž. Tek je sa prolijetanjem New Horizonsa uočena velika raznolikost na površini ovog objekta, u vidu tamnih i svijetlih regija, te je načinjena čuvena snimka njegovog „srca“. Ako biste se odlučili da u dobrom terenskom vozilu istražite površinu Plutona, ne biste trebali očekivati previše dug put. Plutonova širina iznosi oko 2/3 širine našeg Mjeseca, te je približno iste površine kao Rusija.
Pluton i njegov najveći satelit Charon su “plimno zaključani”, tako da ista strana Plutona i ista strana Charona uvek gledaju jedna na drugu. Ako biste stajali na strani Plutona okrenutoj prema Charonu, satelit bi izgledao prilično velik. Kao usporedba, na Zemlji, možete ispružiti ruku ispred sebe i potom pokriti cijeli Mjesec svojim palcem. Za Charona posmatranog sa površine Plutona, trebala bi vam stisnuta pesnica da ga vizuelno pokrije. Sljedeća dva najveća prirodna satelita Plutona, Nix i Hydra, također bi bila vidljiva golim okom sa površine. Još neki od njegovih poznatih satelita su Kerberos i Styx. U podne bi na Plutonu (dan patuljaste planete je dug 6.4 zemaljskih dana), Sunce izgledalo kao Jupiter posmatran sa Zemlje, odnosno kao velika, supersjajnazvijezda. Na kraju, nije jasno sa kojim vrstama opasnosti bi se suočavali na Plutonu, osim kosmičkog zračenja i hladnoće. Da li postoje druge opasnosti po životnu sredinu kao što su opasni vulkani ili gejzeri, tek treba da se utvrdi.
Pripremio: Adnan Popara
Ilustracija: Ron Miller
Comments are closed.